ÇOCUKLARDA iŞTAHSIZLIK NEDENLERİ

İştahsızlık; az yemek yeme, seçici yemek yeme, yemeyi reddetme, kendi kendini beslemeyi becerememe gibi beslenme sorunlarını kapsar. Çocuğunuz sağlıklı ve büyüme-gelişmesi; yaşına, yapısal ve genetik özelliklerine göre normal standartlar içerisinde ise endişe etmenize gerek yoktur.Fiziksel olarak sağlıklı çocuklarda iştahsızlık nedenleri %25-50 oranında görülebilir; ama gerçek anlamda iştahsızlık bu çocukların ancak %1-2 sinde vardır.

Çocuklarda iştahsızlık nedenleri, fizyolojik veya patolojik nedenler ve yanlış beslenme alışkanlıkları sonucunda oluşur. Fizyolojik iştahsızlığın temelinde bir hastalık etkeni olmaksızın çocuğun gelişim sürecinde karşılaştığı uyum sorunları yatar. Bu duruma diş çıkarma dönemlerini, anne sütünden püreli gıdalara geçiş ve yeni tatların denendiği dönemler örnek verilebilir. Yeni tat ve kıvama alışma sürecinde beslenme isteksizliklerinin görülmesi normaldir.

Patolojik iştahsızlığın altında ise genellikle; üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları, barsak enfeksiyonları, hepatitler gibi hastalıklar yatar. Bu hastalıklar birkaç gün veya birkaç hafta arasında iştahsızlık yapar. Ancak 3 haftadan daha uzun süreli iştahsızlığın altında kansızlık, barsak parazitleri, tüberküloz, gastroözofagial reflü hastalığı, kronik enfeksiyonlar, kronik böbrek, kalp veya karaciğer hastalıkları yatabilir.Bu nedenle, 3 haftadan uzun süren iştahsızlık durumlarında mutlaka Çocuk Doktoruna başvurmak gerekmektedir.

İŞTAH ARTIRMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR ?

6.ayda ek gıdaya başladığınız bebeğinize, yiyecekleri çatalları ezip, yumuşatarak pütürlü gıdalar yedirmeye çalışın.9. aydan itibaren bebeğinizi de sizinle birlikte sofraya oturtun, önüne koyacağınız bir köfte ya da sebzeyle kendi kendine yeme hazzına varmasını sağlayın. Anne sütüne düşkün bebekler, anneyi her gördüğü yerde, her canı istediğinde emmeye çalışıp doyduğu için ekstra gıda yemek istemeyebilir.En az 2 yaşına kadar anne sütü alması gereken bebeğinizi 1 yaşından sonra daha kontrollü olarak emzirin.

Her çocuğun yemek yeme kapasitesi farklıdır.Bu yüzden çocuklar arasında karşılaştırma yapmayın.Çocukların dikkat süreleri kısadır, uzun süre sofrada oturmak istemeyebilirler.İki lokma yedikten sonra ayağa kalkan çocuğunuzun peşinden, tabakla koşuşturmayın,yemeğini yemesi için 30 dakika süre verin, yaşına göre dağınıklığı kabul edin, süre sonunda öğünü sonlandırın, verilen sürede yediğiyle yetinmesini sağlayın, bir sonraki öğünü yine sofrada hazırlayın, yemek sofrada yenir, mesajını vermeye çalışın.

ÇOCUKLARDA İŞTAHSIZLIK NEDENLERİ VE PRATİK ÖNERİLER

Çocuğunuza “Teklif var, ısrar yok ama alternatif de yok” deyin. Sebze yemeyi reddeden çocuğunuza makarna pişirmeyin.Her öğünde sebze yemeği sunun. Sebze yemeyen bir çocuğa sebzeyi; köftenin, böreğin, pizzanın içinde yedirmeye çalışın.Yeni gıdaları sistematik şekilde sunun, denemekten vazgeçmeyin, farklı şekillerde 10-15 kez denemeniz gerekebili.Sevdiği bir gıdaya küçük miktarlarda tüketmediği gıdayı ekleyin, tepkisine göre miktarı artırın.

Yemek öncesinde, ara öğünlerde abur cubur yedirmeyin.Ara öğünlerde verilen bisküvi, hamur içi, çikolata, cips gibi gıdalar bağışıklık sistemini yavaşlatır. Bunların yerine meyve,süt, yoğurt, kuruyemiş (1 yaş sonrasında) verilmesinde fayda vardır. Bu yiyecekler kan şekerini dengeleyip, ana öğüne kadar idare etmelerini, ana öğünlerini daha iştahlı yemelerini sağlar.

Çocuğunuzla oyunlar oynayarak, reddettiği gıdaları farklı şekillerde sunarak yemek yemeyi eğlenceli hale getirebilirsiniz; ancak önüne videolar koyarak ağzını açmasını beklemeyi çözüm olarak görmeyin.Televizyon, tablet, telefon karşısında yemek yemesi çocuğun dikkatini dağıtır, ilgisini dağıtmaktan kaçının.

Çocuğunuzun porsiyonlarını küçük tutun, isterse sonradan eklersiniz.Tabağını bitirince onu takdir ederek yemek yeme davranışını olumlu yönde geliştirebilirsiniz. Yemek seanslarıyla, ödül/ ceza yöntemlerini ilişkilendirmeyin. Başlangıçta işe yarasa bile sürdürülebilirliği olmayacaktır, sağlıklı olmak için, yaşamak için yemek yemeliyiz algısı kurmanız daha doğru olacaktır.