Çocukta İnat

Anne-babaların çocuk yetiştirirken en çok zorlandıkları konulardan biri evdeki kuralları yok sayan, kendi bildiğinden şaşmayan, istediklerini ağlama nöbetleri geçirerek elde etmeye çalışan inatçı davranışlardır. Çocukta inat en çok 2-4 yaş aralığında görülür ve “çocuk ergenliği” olarak da tanımlanmaktadır. Bu dönem çocukların keşfetmeyle başladıkları ve bağımsız olduklarının farkına vardıkları çeşitli zorluklar ile devam eden bir süreçtir. Peki bu süreçte sergilenen inatçı davranışlar normal gelişim dönemine mi, yoksa yanlış ebeveyn tutumları ile ortaya çıkan davranış problemine mi aittir ?

Çocukta inat bir sorun değil aksine benliğin oluşumunun ve duygusal gelişimin bir sonucudur. Çocuk yürümeye, yavaş yavaş konuşmaya ve çevreyi keşfetmeye başladığında beraberinde inatçı davranışlar da sergilemeye başlar. Ebeveynlerinin ‘’yapma’’ dediğini yapmaktan ve koyulan kurallara karşı gelmekten zevk alır gibi görünür. 2.5 yaş dönemine doğru özgürleşmek isteyen çocuk ‘’ben de varım’’ mesajını vermek için kararsız, olumsuz, her şeye HAYIR diyen, yardımsız, kendi başına işlerini halletmeye çalışan davranışlarda bulunur. İstenmeyen davranışlarda bulunan çocuğun amacı ebeveynlerini kızdırmak ya da çileden çıkarmak değildir. Buradaki asıl amaç koyulan kuralların ve yapılmaması istenen davranışların öneminin test edilmesidir. Anne-baba koyulan kurallar karşısında tutarlı ve uygun tepkiler verir, sevgiyle, şefkatle kuralların nedenini açıklarlarsa inatçı davranışlar zamanla azalacaktır.

Çocukta inat durumunun davranış bozukluğu olarak tanımlanabilmesi için sözü edilen yaş dönemleri dışında da bu davranışları yoğun bir şekilde sürdürüyor olması gerekmektedir.Çocuk kendisine ve çevresine zarar veriyor, sürekli saldırgan, öfkeli, kızgın tavırlar sergiliyor ise muhakkak bir uzmana başvurulmalıdır!

Davranış Bozukluğu Olarak İfade Edilen Çocukta İnat Hallerinin Bazı Nedenleri

Çocuğun normal gelişiminin sonucu olarak gösterdiği inatçı davranışlar döneminde olumsuz ebeveyn tutumlarıyla karşı karşıya gelmesi
Tuvalet eğitiminde yanlış tutumlar sergilenmesi
Aşırı koruyucu anne-baba tutumları
Çocuklara ‘’İnatçı’’ etiketi koymak
Geçirilen ateşli hastalıklar
Kardeş kıskançlığı

İnatçı Davranışları Azaltmak İçin Ebeveynler Ne Yapmalı ?

Çocuk yetiştirirken tutarlı, hoşgörülü ve sabırlı olun.
Tuvalet eğitimi verirken baskıcı tutumlardan kaçının.
Sizinle inatlaşan çocuğunuza siz de inatlaşarak tepki vermek yerine bu sürecin normal gelişiminin bir parçası olduğunu hatırlayın ve inatlaştığı konunun sebebini bulup çözüm yolları arayın.

Evdeki kurallar net değilse bu durum çocuklarda kafa karışıklığına neden olabilir. Bugün ‘hayır’ dediğiniz bir şeye yarın ‘evet’ diyorsanız çocuğunuzun istediği diğer durumlarda da evet dedirtene kadar inatçılık yapmasına sebep olursunuz. Koyduğunuz kuralların arkasında durun ve her kuralın nedenini etkili iletişim kurarak çocuğunuza açıklayın.
Çocuğunuza, kendi başına yapmak istediği konularla ilgili destekçi olun. ( Kendi başına yemek yemek, giyinmek vb.)
Kendi ihtiyaçlarını karşılamak isteyen çocuğa fırsat tanıyın, sizden destek istediğinde yanında olun.
Kalabalık ortamlarda gerçekleşen inatçılık davranışlarına karşı çevre baskısından çekinerek geri adım atmayın. Konulan kuralların arkasında sabırla durun.
Kararlı tutum ve inatlaşma davranışlarını birbirine karıştırmayın. Kararlı tutum; istemediğiniz bir davranış karşısında aynı tutumu sergilemektir. İnatlaşmak ise karşılıklılık içermektedir. ‘’Uslu durmadığın için parka gidemezsin,’’ gibi.
Çocuklarınızı ciddiye alın. Yaşadıkları duyguların onlar için önemli olduğunu unutmayın.
İnatlaşan çocuk ile güç savaşına girmeyin. İnat edilen konunun altındaki ihtiyaç ve duyguları anlamaya çalışın.
Bu dönemin sağlıklı gelişimin bir parçası olduğunu unutmayın !