Çocuklarda Ağlama Krizi

Çocuk dünyaya geldiğinde yaşadığı çaresizliği en ilkel yol olan ağlama davranışı ile göstermektedir. Yaşamın ilk altı ayı bebekler ağlayarak ihtiyaçlarını ifade etmektedirler. Bu ağlamalar çocuğun ihtiyaçlarının yeterli oranda ve doğru zamanda karşılanmamasıyla ortaya çıkmaktadır. Ebeveynler tarafından karşılanan ihtiyaçlar sonrasında ağlama davranışında azalmalar meydana gelmektedir. Bu dönemdeki ağlama davranışını çocuğun dili olarak nitelendirebiliriz. Gerçek ağlama dışında ortaya çıkan ve çocuklarda ağlama krizi olarak nitelendirilen ağlama davranışı ise öğrenilmiş bir davranıştır. Öğrenilmiş ağlama davranışı anne-baba ya da bakım veren kişilerin tutumları sonucunda meydana gelmektedir. Gerçek ağlama ile öğrenilmiş ağlama arasındaki en temel fark öğrenilmiş ağlamayı çocuğa bizim öğretmiş olmamızdır. Ebeveyn olarak ‘’Bu çocuk neden ağlıyor?’’ sorusundan önce ‘’Ağlamayı davranış haline ben mi getirdim?’’ sorusunun yanıtını arayın.

Bebeklik döneminde ağlayarak isteklerine ulaşmayı öğrenen çocuk bir birey olduğunun bilincine vardığında da bu yolu kullanmayı dener. Bu noktada ağlama davranışına nasıl tepki verildiği çok önemlidir. Biz yetişkinler ağlayarak iletişim kurmadığımızdan çocukların bu yol ile kendilerini ifade etmesini de anlamamız zorlaşmaktadır. Bu durum anne babaların üzülmesine, kaygılanmasına ya da sinirlenmesine yol açmaktadır. Çocuğun ağlayarak ulaşmak istediği bir durum karşısında ebeveynlerin bağırma, yalan söyleme, çocuğun dikkatini farklı yöne yönlendirme, istediği şeyi yerine getirme/verme gibi tutum sergilemeleri anlık çözümler için kolaylık sağlasa da uzun soluklu daha büyük problemlere ve davranış bozukluklarına yol açabilmektedir. Ağlamayı silah olarak kullanan bir çocuğa istediğini hemen vermek bu davranışı pekiştirmeye neden olmaktadır. 

Çocuğun ağlama yolu ile istediğini gerçekleştirme eylemi sağlıklı olmadığı gibi görmezden gelme ya da öfke ile isteği bastırmaya çalışmak da çocuğun benlik gelişimine zarar vermekte ve olumsuz sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Örneğin; 2 yaş döneminde çevresini keşfetmeye çalışan ve her istediğini ağlayarak elde etmeyi öğrenmiş bir çocuğa sert bir tutum ile karşılık vermek çocuğun gelişimini olumsuz yönde etkilemeye ve merak duygusunu bastırıp içe kapanmaya sebep olabilmektedir. Bu tür olumsuz sonuçların meydana gelmemesi adına çocuklarda ağlama krizi vakalarında ebeveynlerin sağlıklı ve tutarlı tutum sergilemeleri büyük önem taşımaktadır.

Çocuklarda Ağlama Krizi Durumunun Oluşmasını Engellemek İçin Neler Yapılabilir?

Ağlamanın öğrenilmiş davranışa dönüşmemesi için ne yapılmalı?

• Çocuk ağlayarak bir şey istediğinde, isteğini ağlama eyleminden hemen sonra yerine getirmeyin. 
• İsteklerini sağlıklı bir şekilde ifade eden çocuğu sözel yollar ile takdir edin.
• Çok sıkı ve baskıcı tutumlardan uzak durun.
• Keşfe açık ve merak duygusu canlı olan çocukları kısıtlamaktan kaçının.
• “Yapma”, “dokunma”, “koşma” gibi keskin cümleler yerine “Düşüp canının yanmasından korkuyorum, daha yavaş yürüyebilir misin?’’ gibi duyguların ön planda olduğu cümleler kullanın.
• Çocuklarınızın ihtiyacını zamanında ve yeterli oranda karşılayın.

Çocuklarda ağlama krizi karşısında ebeveynler nasıl bir tutum sergileyeceklerini bilemedikleri için yanlış tutumlar sergileyerek bu davranışı öğrenilmiş bir davranış haline getirebilmekteler. Bu nedenle ağlama nöbetleri ortaya çıktığında anne-baba veya bakım veren kişinin doğru iletişim kurabiliyor olması ve sağlıklı tutum sergilemeleri çok önemlidir.

Çocukların Ağlama Krizlerine Karşı Nasıl Bir Tutum Sergilemelisiniz?

• İlk olarak yapmanız gereken şey çocuğu susturmak değil, sakinleştirmektir. 
• Ağlarken onu anlayamadığınızı ifade ederek, dokunsal temaslar aracılığı ile onu sakinleştirmeye çalışın. Ağlama krizlerine verilen öfkeli ve yüksek sesli tepkiler çocuğun bu davranışı taklit etmesine sebep olacağından sakin bir tutum sergilenmesi çocuğun normal, sağlıklı tepkiler vermesine olanak sağlayacaktır.
• Yanında olduğunuzu ve dinlemeye hazır olduğunuzu jest ve mimikleriniz ile ifade edin. Onunda hazır olması için zaman tanıyın.
• Sakinleşip sorunu anlatmaya hazır olan çocuğa bu durumu daha farklı nasıl anlatabileceği hakkında sorular yöneltin.
• Üretilen çözüm yollarını denemesi için olanak sağlayın.
• En önemlisi çocukların sevginize ve ilginize ihtiyaçları olduğunu unutmayın. Çocukla zaman geçirmek, dokunsal ve sözel yollar ile sevginizi göstermek ağlama krizlerini azaltmada en etkili olan yöntemler arasında yer almaktadır.